Trong nhiều năm qua, quan điểm của người Nhật về hôn nhân đã phát triển một nền văn hóa độc đáo kết hợp các giá trị truyền thống với quan điểm hiện đại phản ánh sự phát triển của xã hội. Sự kết hợp này có thể được nhìn thấy ở nhiều khía cạnh, bao gồm các mối quan hệ gia đình, hình thức đính hôn và nghi lễ tôn giáo. Bài viết này sẽ đi sâu hơn vào cách quan điểm của người Nhật về hôn nhân kết hợp giữa truyền thống và hiện đại.
Quan điểm truyền thống về hôn nhân
Trước đây, hôn nhân ở Nhật Bản nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ gia đình. Đơn vị “gia đình” hoạt động như nền tảng của xã hội và hôn nhân giống như một hợp đồng giữa các thành viên trong gia đình hơn là mối quan hệ lãng mạn giữa các cá nhân. Hôn nhân với một đối tác do cha mẹ lựa chọn, được gọi là “hôn nhân sắp đặt”, rất phổ biến và đặc biệt là ở các vùng nông thôn, việc thừa kế doanh nghiệp gia đình và duy trì đất đai được nhấn mạnh.
Sự phân chia vai trò sau khi kết hôn cũng rất rõ ràng. Sự phân công lao động, với người chồng chịu trách nhiệm chu cấp cho gia đình và người vợ bảo vệ ngôi nhà, đã trở thành một hình thức truyền thống. Mặc dù cấu trúc này tạo ra cảm giác đoàn kết trong gia đình, nhưng nó cũng hạn chế quyền tự do cá nhân.
Quan điểm hiện đại về hôn nhân
Khi giai đoạn tăng trưởng kinh tế cao của Nhật Bản tiếp nối bằng quá trình đô thị hóa và sự tiến bộ của phụ nữ vào lực lượng lao động, quan điểm của người Nhật về hôn nhân cũng đã có sự thay đổi. Hôn nhân vì tình yêu trở thành xu hướng chính thống và quyền tự do cá nhân trong việc lựa chọn bạn đời được tôn trọng. Đối với người Nhật Bản ngày nay, hôn nhân không còn là hợp đồng giữa các thành viên trong gia đình nữa mà là vấn đề ý chí và hạnh phúc của mỗi cá nhân.
Sự phân chia vai trò trong gia đình cũng đang thay đổi khi ngày càng có nhiều cặp đôi làm việc cùng nhau. Ngày càng phổ biến hơn khi “những hộ gia đình có hai người kiếm tiền” chia sẻ công việc nhà và chăm sóc trẻ em, và các mối quan hệ bình đẳng giữa vợ chồng đang được yêu cầu. Sự thay đổi này cũng liên quan đến các xu hướng xã hội khuyến khích phụ nữ theo đuổi sự nghiệp và nam giới tham gia vào việc nuôi dạy con cái.
Những thay đổi trong các mối quan hệ gia đình
Trong các cuộc hôn nhân truyền thống của Nhật Bản, mối quan hệ với gia đình chồng thường được nhấn mạnh và gia đình vợ có xu hướng xa lánh nhau. Tuy nhiên, ngày nay, mối quan hệ này đang thay đổi. Đặc biệt, khi số lượng các cặp đôi có cả hai nguồn thu nhập tăng lên, thì việc cả gia đình của cha mẹ đều đóng vai trò hỗ trợ trong việc chăm sóc trẻ em và việc nhà ngày càng trở nên phổ biến hơn.
Trong bối cảnh này, mối quan hệ giữa gia đình con gái và gia đình vợ đang chuyển từ đối đầu sang hợp tác và bình đẳng lẫn nhau. Những hình thức gia đình mới này đang được hình thành một cách linh hoạt dựa trên nhu cầu và giá trị của từng gia đình và tượng trưng cho sự đa dạng hóa quan điểm về hôn nhân trong toàn xã hội Nhật Bản.
Sự đa dạng trong lễ đính hôn và đám cưới
Có rất nhiều phong cách đám cưới khác nhau ở Nhật Bản, từ các nghi lễ Shinto truyền thống đến các nghi lễ nhà thờ hiện đại và thậm chí cả các nghi lễ phi tôn giáo. Trong các đám cưới truyền thống, lễ cưới Shinto thường được tổ chức tại một ngôi đền và được đặc trưng bởi một buổi lễ long trọng tập trung vào gia đình và họ hàng.
Mặt khác, các nghi lễ theo đạo Thiên chúa và đám cưới nghỉ dưỡng theo phong cách nước ngoài cũng đang ngày càng phổ biến, đặc biệt là trong thế hệ trẻ. Ngoài ra, các đám cưới giản dị với chi phí thấp hơn và “đám cưới nashi”, nơi cặp đôi không dám tổ chức lễ cưới, cũng đang gia tăng. Sự đa dạng hóa các lựa chọn này phản ánh giá trị và lối sống của các cặp đôi.
Giá trị xã hội thay đổi
Giá trị của xã hội đối với hôn nhân cũng đang thay đổi trong bối cảnh các vấn đề như tỷ lệ sinh giảm, dân số già đi và các cặp đôi chưa kết hôn. Đặc biệt, ngày càng nhiều thế hệ trẻ tin rằng hôn nhân không nhất thiết là mục tiêu trong cuộc sống. Xu hướng này cũng liên quan đến sự đa dạng hóa lối sống nhấn mạnh vào công việc, sở thích và sự tự hoàn thiện.
Ngoài ra, các cặp đôi LGBTQ+ và các lựa chọn kết hôn trên thực tế đang mở rộng và các mối quan hệ đối tác không bị ràng buộc bởi hôn nhân hợp pháp đang được xã hội công nhận. Những xu hướng này tượng trưng cho sự đa dạng trong quan điểm về hôn nhân ở Nhật Bản và có thể được phát triển hơn nữa trong tương lai.
Tương lai của hôn nhân
Quan điểm của người Nhật về hôn nhân dự kiến sẽ trở nên đa dạng và linh hoạt hơn khi kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. Các mối quan hệ gia đình và hình thức hôn nhân sẽ hướng tới sự tôn trọng hơn đối với các giá trị và lối sống của cá nhân. Ngoài ra, khi tỷ lệ sinh giảm và dân số già đi, toàn xã hội sẽ phải tìm kiếm các hình thức hôn nhân và gia đình mới.
Đồng thời, làm thế nào để kết hợp các giá trị mới trong khi vẫn duy trì các giá trị truyền thống là một thách thức lớn mà xã hội Nhật Bản phải đối mặt. Để giải quyết thách thức này, không chỉ cá nhân và gia đình mà cả chính phủ và cộng đồng địa phương phải cùng nhau hợp tác.
Kết luận
Quan điểm của người Nhật về hôn nhân hình thành nên một nền văn hóa độc đáo kết hợp các truyền thống phát triển trong lịch sử lâu dài với các giá trị đa dạng của ngày nay. Sự kết hợp này tiếp tục phát triển để đáp ứng những thay đổi xã hội và nhu cầu cá nhân. Trong tương lai, quan điểm của người Nhật về hôn nhân sẽ tiếp tục xây dựng một hình ảnh mới về gia đình cho một kỷ nguyên mới, với sự đa dạng và linh hoạt là những từ khóa.